Δραστηριότητες
Επίσκεψη από Νορμανδία
Στις 21 Νοεμβρίου 2024, μια ομάδα αγρότών από τη Νορμανδία επισκέφθηκε το Κέντρο μας στο πλαίσιο επίσκεψης ανταλλαγής. Αυτές οι υπέροχες γυναίκες και άντρες έχουν αδελφοποιηθεί με τους τοπικούς αγροτικούς συνεταιρισμούς Coccinella και Επτάστικτος. Βρέθηκαν στην Κρήτη για μια εβδομάδα, μαθαίνοντας για την τοπική αγροτική παραγωγή, τις ιδιαιτερότητες, τις χαρές και τα προβλήματά της. Μαζί, επισκεφτήκαμε μια από τις αρχαιότερες ελιές του κόσμου στο Καβούσι, τα χιλιόχρονα ελαιόδεντρα γύρω από το Κάτω Χωριό και τον αρχαιολογικό χώρο του Αζοριά Καβουσίου. Ένα από τα κύρια θέματα των σθζητήσεών μας ήταν η λειψυδρία και οι παρελθούσες πρακτικές διαχείρισης του νερού.
Περάσαμε όλο το απόγευμα παρέα με Γιοργαλίδικα. Αρχικά, εξηγήσαμε την ιστορία των ιπποειδών στο νησί και τις προκύπτουσες ιδιαιτερότητες αυτής της αρχαίας φυλής. Στη συνέχεια δείξαμε τι μπορούν να κάνουν τα άλογα, πώς χρησιμοποιούνταν παλαιότερα και πώς χρησιμοποιούνται σήμερα. Κάποιοι από τους επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να βιώσουν την εμπειρία της παρατήρησης του κρητικού τοπίου από την ράχη του αλόγου.
Ευχαριστούμε τους φίλους μας από τη Νορμανδία για τη συμβολή τους στη βοήθεια των κρητικών αλόγων!
Πρόσκληση σε μια σούπερ βόλτα με άλογα!
Ολοκληρώνονται οι προετοιμασίες για το ετήσιο συνέδριο του Equine History Collective (19-21 Σεπτεμβρίου 2024). Το Equine History Collective (https://equinehistory.org/) είναι μια οργάνωση ερευνητών και κοινού που ενδιαφέρεται για την ιστορία όλων των θεμάτων που σχετίζονται με τα άλογα. Το συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά μπορεί να προβληθεί διαδικτυακά.
Μπορείτε να προσβλέπετε σε ένα πλούσιο πρόγραμμα: https://equinehistory.org/conferences/ehc-2024-tech-quids-across-time/ehc-2024/
Συμμετέχουμε ενεργά στο συνέδριο και φέτος θα παρουσιάσουμε τα «γκάτζετ» των ελληνικών σκελετωμένων σέλων για γαϊδούρια και μουλάρια, που ονομάζονται Σαμαριά.
Η εγγραφή για το συνέδριο είναι απαραίτητη: https://secure.lglforms.com/form_engine/s/8kehGHRAFsu7wTzN6JcWHg
Το γιοργαλίδικο άλογο μόλις πριν μερικές μέρες έκανε το ντεμπούτο του στα σαλόνια του μεγαλύτερου αρχαιολογικού συνεδρίου στον κόσμο. Στο ετήσιο συνέδριο της Εuropean Archaeological Association (φέτος στην Ρώμη: https://www.e-a-a.org/eaa2024), όπου συναντήθηκαν περί τους 5.000 „Indiana Jones“. Είναι η ίδια οργάνωση που βράβευσε την Επιτροπή Πολιτών Ιεράπετρας το 2021 με το “Ευρωπαϊκό βραβείο σε αρχαιολογικής κληρονομιάς”. Αποτέλεσε το ελατήριο για την συνέχεια και την παραπέρα ανάπτυξη της συλλογικής δράσης της Επιτροπής πολιτών Ιεράπετρας.
Η εισήγηση με τον τίτλο : “Το Άλογο ως ιστορική – αρχαιολογική πηγή και ως μνημείο – Η περίπτωση του Κρητικού αλόγου” ήταν μέρος της συνεδρίας Άλογα στην αρχαιολογία. Μια διεπιστημονική προσέγγιση στις άγνωστες πλευρές της εξέλιξης της πολιτισμικής σχέσης ανάμεσα στα άλογα και στους ανθρώπους. Η πολιτισμική σχέση ανθρώπων και αλόγων, το άλογο ως υλική οντολογική ιστορική πηγή, ως γόνος ιστορικών διαδικασιών και σχέσεων, ως ζωντανό μνημείο, είναι ο καθρέπτης της εξέλιξης των μεταβολικών μας σχέσεων με το οικοσύστημα. Εκπροσωπεί πια σήμερα στον χώρο της αρχαιολογίας μια σύγχρονη διαλεκτική, οντολογική – μη ανθρωποκεντρική- μεθοδολογική προσέγγιση της φυσικό – ιστορικής εξέλιξης. Μπορεί να υπάρξει και να αναπτυχθεί παραπέρα μόνο μέσα από την ανάπτυξη της διεπιστημονικότητας.
Η συνεδρία “Άλογα στην αρχαιολογία” ήταν μια από τις ολοήμερες συνεδρίες με πάνω από είκοσι ομιλίες ερευνητών από όλη την Ευρώπη. Η πολύ μεγάλη αίθουσα ήταν διαρκώς γεμάτη ενώ ήταν αμέτρητοι οι ερευνητές που συμμετείχαν διαδικτυακά. Την συνεδρία συνόδευε πλούσια, δημιουργική και προπαντώς μια φιλική συνεργατική συζήτηση μεταξύ των ερευνητών.
Το “γιοργαλίδικο άλογο” της Κρήτης είναι αδιαμφισβήτητα αναπόσπαστο μέρος της παγκόσμιας ζωοαρχαιολογίας και της συνδεόμενης κληρονομιάς. Την ίδια στιγμή όμως οι σύγχρονες διαειδικές πολιτισμικές μας σχέσεις, κυρίως όπως αυτές εκφράζονται από συνθήκες ζωής, εκτροφής, φροντίδας και εκπαίδευσης, απέχουν δυστυχώς πολύ από τα σύγχρονα διεθνή ιππολογικά στάνταρντ. Το πολύ λυπηρό όμως είναι πως απέχουν πολύ και απ’ τα στάνταρντ περασμένων αιώνων παρά το ότι τα άλογα δεν αποτελούν σήμερα παραγωγική δύναμη. Αυτό είναι πολύ κρίμα καθώς πρόκειται για μια από τις αρχαιότερες φυλές αλόγων στον κόσμο (4000 χρόνια εξέλιξης στο σχετικά κλειστό ιδιαίτερο οικοσύστημα της Κρήτης). Σίγουρα αξίζει καλύτερες συνθήκες ζωής, σύγχρονη οργάνωση εκτροφής, εκπαίδευσης ιδιοκτητών, αλλά βασικά στην κρίσιμη για την διάσωση του σημερινή κατάσταση μια οργανωμένη υποστήριξη της διεθνούς ιππολογικής κοινότητας και της πολιτείας.
Σε αυτές τις κατευθύνσεις δρα και το νεοσύστατο Κέντρο μας (https://chrrhc.org/). Ευχαριστούμε θερμά σε όλους σας που βοηθάτε να μείνει το άλογο μέρος του κρητικού οικοσυστήματος όπου αναμφίβολα ανήκει, όλους εσάς που συμβάλλετε στις αναγκαίες μελέτες και στην καθημερινή φροντίδα. Το γιοργαλίδικο είναι η Κρήτη η ίδια! Η φυσιολογία του, ο χαρακτήρας του, η όψη του, το ζάλο του, το ταπεραμέντο του, η ευφυία του, η κουζουλάδα του… Σήμερα η Κρήτη μας αυτή βιάζεται από την αλλαγή χρήσης γης και μέσα στα μεταλλαγμένα από την νεκρή ανόργανη ύλη οικοσυστήματα, είτε μέσα στα “σκοτεινά μποξ” της προσωπικής μας ιδιοκτησίας και της αποξένωσης.
Πρέπει να αναπνέει κανείς με το άλογο…
Στις 18 Αυγούστου 2024, η “πράσινη” μου φοράδα, η Βάγια, η κρητική μάγκισσα, έκανε την πρώτη της πραγματική κλινική, ένα σεμινάριο με άλογα. Ο στόχος ήταν να δείξουμε ότι με άλλες μορφές ζωής μπορεί να επικοινωνήσει κανείς με αξιοθαύμαστη αποτελεσματικότητα χωρίς λόγια. Τα άλογα είναι ευφυέστατα αλλά όχι έλλογα. Επικοινωνούν έτσι μέσω της γλώσσας του σώματος, μέσω της αναπνοής, των ενεργειακών πεδίων και της “χημείας”. Μερικούς από αυτούς τους τρόπους επικοινωνίας μπορούμε να μάθουμε ή να τους κατανοήσουμε τουλάχιστον. Θα γίνουμε πολύ πιο ευανάγνωστοι στα άλογά μας. Θα μειώσουμε τα επίπεδα του άγχους τους όταν είναι μαζί μας. Αλλά θα συνειδητοποιήσουμε επίσης ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτές τις τεχνικές επικοινωνίας για τη δική μας ψυχολογική υγεία, ευεξία και ανακούφιση. Στην κλινική στο Κάτω Χωριό δοκιμάσαμε να αναπνεύσουμε με τη Βάγια, να την προσκαλέσουμε στο «κοπάδι» μας, να της στείλουμε την απαιτούμενη ενέργεια για να κινήσει τα πόδια της. Μάθαμε τα σημεία επικοινωνίας στο σώμα του αλόγου που ενεργοποιούν στις μεταξύ τους σχέσεις τα άλογα όταν χρειάζεται να επικοινωνήσουν κάτι. Μιλήσαμε επίσης για το πώς τα άλογα είναι σαν τα παιδιά. Το να γίνουμε καλύτεροι στην επικοινωνία με το άλογο, να γίνουμε καλύτεροι horsemen/women είναι το πρώτο βήμα για να γίνουμε καλύτεροι γονείς ή δάσκαλοι. Ανυπομονούμε για το επόμενο σεμινάριο, το οποίο προγραμματίζουμε για τα τέλη Σεπτεμβρίου/αρχές Οκτωβρίου, πάλι στο Κάτω Χωριό (Ιεράπετρα Κρήτης).
Εθελοντές
Ο Ιούλιος του 2024 σηματοδοτεί ένα ορόσημο για το Κέντρο μας. Για πρώτη φορά υποδεχτήκαμε εθελοντές για να μας βοηθήσουν στη φροντίδα και την εκπαίδευση των αλόγων. Ήταν ένα είδος του “test drive” για να δούμε πόσο προετοιμασμένοι είμαστε, αλλά και ποιες θα είναι οι αντιδράσεις από εκείνους που ήθελαν να βιώσουν τη ζωή σε μια πραγματική Κρητική φάρμα και να μάθουν για μια ελάχιστα γνωστή φυλή αλόγων.
Σας ευχαριστούμε όλους για την ενθουσιώδη βοήθειά σας!
Χρειαζόμαστε βοηθούς όλο το χρόνο!
Συζητώντας με το άλογο
Σας καλούμε σε άλλη μια ανοιχτή συζήτηση στο Κάτω Χωριό. Αυτή την φορά θα παραβρεθεί ανάμεσά μας ένα γιοργαλίδικο άλογο και εμείς θα προσπαθήσουμε να μάθουμε κάτι από την γλώσσα των αλόγων η οποία εξελίσσεται για πάνω από 50 εκατομμύρια χρόνια!
Θα μαθαίνουμε την γλώσσα του σώματός του, την γλώσσα της αναπνοής, θα μιλήσουμε για τον εγκέφαλό του και πως σκέφτεται, θα το αφήσουμε να μας μάθει πως είναι να είσαι απόλυτα ήρεμος, προσγειωμένος, πως να είσαι παρών.
Αν αναρωτιέστε τον λόγο, σας διαβεβαιώνουμε ότι δεν είμαστε μια χαζοχαρούμενη παρέα που δεν έχει τίποτα σοβαρό να κάνει. Υπό κανονικές συνθήκες δεν προλαβαίνουμε τις δραστηριότητές μας που είναι έρευνες αρχαιολογικές, ιππολογικές, οικοσυστημικές, βιολογικές. Πολλοί από μας είναι αγρότες, εργαζόμενοι.
Η ίδια η εντελώς νέα φυσική ιστορική εποχή μας καταδεικνύει πως ως κοινωνίες, ως άτομα, έχουμε πέσει στην παγίδα του ανθρωποκεντρισμού και του θετικισμού. Χάσαμε τις παραδοσιακές γνώσεις που συγκεντρωνόταν για χιλιετίες. Βάζουμε προτεραιότητες βραχυπρόθεσμες και εγωιστικές κατανοώντας το οικοσύστημα ως πόρο. Αυτές οι συμπεριφορές έχουν σαν αποτέλεσμα οικονομική κρίση, οικολογική κρίση και την συνδεόμενη οργανικά πίεση στο κλίμα ή και στον υδάτινο πλούτο. Αυτές οι συμπεριφορές είναι «ανθρωποκαινικές» συμπεριφορές. Είναι στην ουσία υλικό ανάπτυγμα των κεφαλαιοκρατικών σχέσεων που διέπουν την παραγωγή μας. Έχουν ωθήσει εδώ και μερικές δεκαετίες το γήινο σύστημα πέρα απ’ την Ολόκαινο φυσική ιστορική εποχή ασκώντας τεράστιες πιέσεις στην βιοποικιλότητα και την ισχύ της ζωής. Επαγωγικά η ανατροπή των σχέσεων αυτών είναι αναγκαιότητα και προϋπόθεση για κάθε προοπτική διατήρησης.
Στην εποχή μας χάσαμε την ικανότητα να κατανοούμε τις ζωτικές ανάγκες των φυτών, ζώων, του οικοσυστήματος μα ακόμα και τις δικές μας (προσωπικές, εργασιακές, κοινοτικές κτλ.) προκαλώντας βία, πόνο και φρικτές αδικίες. Τα ζώα τα αντιμετωπίζουμε και αυτά συχνά ως πόρο, ως πηγή πλούτου ή ως όντα που πρέπει να ακούν (αν δεν υποτάσσεται το ζώο, τιμωρείται). Τις όποιες βιολογικές συμπεριφορικές ανάγκες τους τις ορίζουμε εμείς με βάση τις απαιτήσεις των οικονομικών μας σχέσεων.
Από τις αρχαιολογικές μας έρευνες προκύπτει ξεκάθαρα ότι οι άνθρωποι της κρητικής υπαίθρου, ιστορικά, είχαν φυσικά ανάγκη τα ζώα για να τρέφονται, να ντύνονται, να παράγουν ενέργεια σε μορφή εργασίας, αλλά ταυτόχρονα γνώριζαν ότι έπρεπε να κρατούν και κάποιες ισορροπίες ανάμεσα σε αυτά που παίρνουν και σε εκείνα που δίνουν. Ας θυμηθούμε εδώ πως οι παλιοί έλεγαν για τα άλογα, τα μουλάρια και τους γαϊδάρους τους, που έπρεπε να δουλεύουν πλάι τους σκληρά: “Όταν εκτιμάς τι κάνει το ζώο για σένα, αν το φροντίζεις και το αγαπάς, δεν φαντάζεσαι τι μπορεί να κάνει για σένα.” Το ίδιο έλεγαν όμως και καουμπόηδες που επίσης δούλευαν σκληρά πλάι στα ζώα τους. Με άλλα λόγια: τι αναμένουμε από κάποιον σκύλο, άνθρωπο, αλλά και φυτό που το χτυπάμε, που του στερούμε τροφή, φυσιολογικές (άρα και σωστές ) συνθήκες ζωής; Μπορεί θα καταφέρουμε να υποδουλώσουμε σχεδόν κάθε οντότητα αλλά σε τελική ανάλυση θα μας μισεί με ότι συνεπάγεται.
Για χιλιάδες χρόνια τα ζώα ήταν σύντροφοι. Όσο δούλευαν άνθρωποι, τόσο δούλευαν και τα ζώα. Σήμερα πολλά από τα οικόσιτα τα ζώα έχουμε μόνο για την χαρά μας. Τέτοια είναι λχ οι σκύλοι, τα άλογα, γαϊδούρια. Δεν υπάρχει λόγος να εφαρμόζουμε ξεπερασμένους και λάθος τρόπους συμπεριφοράς που κάνουν τα ζώα (και όλο το οικοσύστημα) να υποφέρουν.
Να μάθουμε να λαμβάνουμε μηνύματα από τα ζώα, τα φυτά, από το τοπίο σαν από ένα σύστημα του οποίου και εμείς είμαστε οργανικό μέρος και που χωρίς αυτή την ενότητα δεν μπορούμε να ζούμε αρμονικά και με υγεία. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για το κάθε μελλοντικό μας βήμα στο σύγχρονο περιβάλλον των νέων προκλήσεων που βιώνουμε με ή παρά τη θέληση μας.
Ελάτε, λοιπόν, την Κυριακή 18 Αυγούστου 2024, στις 10 π. μ. στο Κάτω Χωριό (στον ακάλυπτο χώρο δίπλα στην πλατεία του χωριού) να συζητήσετε με το άλογο.